રાજકોટ બન્યું છે, જંગલના રાજાનું જન્મસ્થળ.

 Source: Jayesh Rathod-Anirudh Nakum, Rajkot

 - મનપાએ વિકાસ કરેલા બ્રિડિંગ સેન્ટરને મળેલી સફળતા
જગ જૂની સોરઠની ધરા.. એ દુહામાં સાવજડાં સેંજળ પીવે એવુ પણ કહેવાયુ છે પરંતુ જાણીને થોડી નવાઇ લાગશે કે સૌરાષ્ટ્રનું મુખ્ય મહાનગર રાજકોટ પણ એક પ્રકારે સિંહોની જન્મભૂમિ બની રહ્યું છે. અલબત, અહીં ઘેઘૂર વનરાજી, ઘનઘોર જંગલની વચ્ચે નહીં પરંતુ લોખંડના સિળયામાંથી સિંહબાળની કાલીઘેલી ડણકો સંભળાય છે. રાજકોટ ઝૂને સાવજો માટે ઉત્તમ બ્રિડિંગ સેન્ટર તરીકે વિકસાવ્યું છે. અત્યાર સુધીમાં ૨૨ સિંહ બાળના પારણાં બંધાઇ ચુક્યા છે.
૮૩ સિંહ પ્રેમીઓએ સાવજોને દત્તક લીધા -
આજી ઝૂમાં પ્રાણી પ્રેમીઓ માટે દત્તક યોજના ચાલી રહી છે. જે પ્રાણી ગમતું હોય તેનો ખોરાક સહિતનો ખર્ચ પ્રાણીપ્રેમી ઉઠાવે છે અને એ પીંજરા પર દત્તક લેનારનું નામ પણ લાગે છે. આ યોજનાનો મૂળભૂત હેતુ પ્રાણી પ્રત્યેની આિત્મયતા કેળવવાનો છે. યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં ૮૩ લોકોએ સાવજોને દત્તક લીધા હતા. જેમાં ૬પ લોકો તો એવા છે કે, જેને સિંહબાળ પ્રત્યેની લાગણી વ્યક્ત કરી તેના પાલક બન્યા હતા.
એક્સાથે પાંચ સાવજના જન્મની ઐતિહાસિક ઘટના -
રાજકોટમાં જ જન્મેલી સિંહણ મસ્તી સાથે સમાગમ કરાવવા માટે વિરલ નામના સિંહને જૂનાગઢથી તેડાવવામાં આવ્યો હતો. મસ્તી જ્યારે સવા ત્રણ વર્ષની થઇ હતી ત્યારે એક્સાથે પાંચ બચ્ચાને જન્મ આપ્યો. એ પૈકી ત્રણ બચ્ચાનું જન્મ બાદ મૃત્યુ થયું હતું જ્યારેઅન્ય ત્રણનું નામ હીર, હેત અને હેલી પાડવામાં આવ્યું હતુ.
પ્રથમ યુગલને જૂનાગઢથી લવાયું હતું -
રાજકોટમાં સૌપ્રથમ સિંહ ‘કેશવ’ અને સિંહણ ‘મસીહા’ને જૂનાગઢથી લાવવામાં આવ્યાં હતા. આ બન્ને યુગલના સમાગમથી બંસી અને પાર્થનો જન્મ થયો હતો. એ પૈકી સિંહ પાર્થ સાથે સમાગમ કરાવવા જૂનાગઢથી સિંહણ રાજવંતીને લાવવામાં આવી. આ બન્ને થકી મોજ, મસ્તી, વિરલ અને યશ્વીનો જન્મ થયો હતો. અને આ રીતે વંશવેલો આગળ વધ્યો છે.
બ્રિડિઁગ સેન્ટર આજી ઝૂમાં જ ચાલુ રહેશે -
પ્રધ્યુમનપાર્ક ખાતે ૧૩૭ એકરમાં ઝૂ વિકસાવવામાં આવ્યું છે. મોટા ભાગના પ્રાણીઓનું અહીં સ્થળાંતર થઇ ચુકર્યું છે. સાવજોને પણ અહીં વહિરતા કરી દેવામાં આવ્યું છે. સિંહને ભલે પ્રધ્યુમનપાર્ક ખાતે લઇ જવાયા પરંતુ બ્રિિંડગ સેન્ટર તરીકે તો આજી ઝૂને જ યથાવત રાખવાનું આયોજન છે.
રાજકોટ ઝૂમાં અત્યાર સુધીમાં ૨૨ સાવજનો જન્મ -
નામ......જન્મ તારીખ
પાર્થ......૨૭/૧૦/૧૯૯૨
બંસી......૭/૧૦/૧૯૯૨
મોજ......૧૭/૮/૨૦૦૪
મસ્તી......૧૭/૮/૨૦૦૪
યશ્વી......૧૮/૪/૨૦૦૬
જન્મ બાદ મૃત્યુ......૨૦/૨/૨૦૦૮
હીર......૨૦/૨/૨૦૦૮
હેત......૨૦/૨/૨૦૦૮
હેલી......૨૦/૨/૨૦૦૮
જન્મ બાદ મૃત્યુ......૨૦/૨/૨૦૦૮
ક્રિસ......૧૪/૩/૨૦૦૮
ક્રેઝી......૧૪/૩/૨૦૦૮
યશ......૧૭/૩/૨૦૦૮
નીલ......૧૭/૩/૨૦૦૮
૪ના જન્મ બાદ મોત......૧૭/૩/૨૦૦૮
ગગન......૧૮/પ/૨૦૦૯
ગીગો......૧૮/પ/૨૦૦૯
ગેલ......૧૮/પ/૨૦૦૯
જન્મ બાદ મૃત્યુ......૧૮/૦પ/૨૦૦૯